Türkiye’de faaliyet gösteren kripto varlık alım satımının yapıldığı platformlarda saklanan varlığın cari değeri 7 milyar olarak hesaplandı.
Kripto varlıklara ilişkin yasa teklifinin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmeleri için etki analizi hazırlandı. Analizde yasa teklifi ile yatırımcıların hak ve menfaatlerinin korunmasından hizmet sağlayıcıların faaliyetlerine, kripto varlıkların alım-satımından bankalar nezdinde tutulan müşteri nakitlerine ilişkin usul ve esasların belirlenmesine kadar birçok kalemde kripto varlık ekosisteminin düzenlenip denetlenmesine imkân tanınacağı vurgulandı.
YENİ PLATFORMLAR EKLENECEK
Analizde platformlarda ağırlığı olan üç kripto varlığın (, Ethereum ve Tether), diğer tüm kripto varlıklara oranlanması yapıldı. Buna göre bilgi talep edilen 10 kripto varlık alım satım platformunun toplam kripto varlıklarının, yüzde 29.6’sını en yüksek kapitalizasyona sahip olan üç kripto varlık oluşturuyor. Ayrıca 10 platformda tutulan varlıkların toplam cari değeri de 7 milyar doları aşmış durumda. Bunun da yaklaşık 5 milyar doları ilk üç platformda bulunuyor.
100 MİLYON LİRALIK GELİR
Kripto varlıklara ilişkin teklifin yasalaşmasıyla birlikte, getirilen yükümlülükleri sağlayarak bu alanda faaliyet göstermek amacıyla SPK’ya başvuruda bulunan kripto varlık hizmet sağlayıcılara faaliyet izni ve bu faaliyet iznini gösterir yetki belgesi verilecek. Bu kapsamda, yetki belgesi harcı alınacak. Etki analizine göre, düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle ilk aşamada 10 ila 20 kadar platformun yetkilendirilmesi, ek olarak ilk aşamada 5 ila 10 bankanın saklama lisansı alması öngörülüyor. Faaliyet harcından ise ilk aşamada 11.2 milyon ila 22.4 milyon lira aralığında bir kamu geliri elde edilmesi bekleniyor.
Yasa teklifine göre platformların bir önceki yılki faiz gelirleri hariç tüm gelirlerinin yüzde 1’i SPK’ya, yüzde 1’i de TÜBİTAK’a her mayıs ayının sonuna kadar ödenecek. Etki analizine konu olan 10 kripto varlık alım satım platformlarından edinilen verilere göre, 2023 yılı için platformların faiz gelirleri hariç tüm gelirlerinin toplamı yaklaşık 5 milyar lira olarak gerçekleşti. Bu tutar üzerinden yapılan hesaplamalara göre düzenlemenin yaklaşık 100 milyon lira tutarında bir gelir etkisi öngörülüyor.
TOPLAM 20 MİLYON YATIRIMCI
Etki analizinde, Türkiye’de kripto varlık ekosistemine yüksek bir ilgi olduğu belirtildi. 10 kripto varlık hizmet sağlayıcıdan talep edilen bilgilere göre bu platformlarda toplam 20 milyon civarında yatırımcı var. Analizde şu bilgiler yer aldı: “Bu rakamın içerisinde birden fazla platformda hesap açan yatırımcılar da olduğu dikkate alındığında toplamda 10 milyonun üzerinde bakiyeli hesap bulunduğu değerlendirmesi yapılabilecektir. Bu rakam 2020’de 1.7 milyon olarak öngörülmekteydi. Sermaye piyasalarında yatırımcı olmak amacıyla yatırım hesabı bulunan ve MKK nezdinde kayden izlenen yatırımcı sayısına bakıldığında ise 12 milyon kişi bulunduğu görülüyor.”
YURTDIŞINDA 100 MİLYON DOLARLIK KRİPTO VARLIĞA EL KOYULDU
MASAK Başkanı Hasan Kaymak yurtdışında 100 milyon dolarlık kripto varlığa savcılıklar aracılığı ile el konulmasını sağladıklarını söyledi. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki kripto varlıklara ilişkin kanun teklifinin görüşmelerinde milletvekillerinin sorularını yanıtlayan ve yaptıkları çalışmalara ilişkin bilgi veren MASAK Başkanı Kaymak, Thodex’e ilişkin 350 milyon liralık zarar tespit ettiklerini belirtti. Kripto varlıklarda başta şüpheli işlem bildirimi olmak üzere yükümlülük açısından 100 milyon liralık ceza kestiklerini söyleyen Kaymak, yine yükümlülük açısından 60 kripto varlık sağlayıcısının da radarlarında olduğunu ifade etti.
Komisyon’da konuşan Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Osman Çelik de, yasa teklifinde vergi düzenlemesi olmadığını, ancak sektörden gelen talebi değerlendireceklerini söyledi. Kripto düzenlemesinin Türkiye’nin gri listeden çıkması için FATF’ın şartlarından olduğunu hatırlatan Çelik, teklif yasalaştığında Türkiye için olumlu karar çıkması yönünde beklentileri bulunduğunu kaydetti.
